Elektrik Kesintisi Durumunda Ne Yapılır?
Birçok
alanda önemli ölçüde bağımlı olduğumuz elektrik enerjisinin kullanımında
yaşanan kesintiler genellikle can sıkıcıdır. Yaşanan bu kesintilerin sık olması
ise hem günlük hayatı hem de iş hayatını oldukça olumsuz şekilde etkiler. Hatta
yaşanan elektrik kesintilerinin ardından enerjinin tekrar verilmesinde yüksek
gerilim gibi sebeplerle prize bağlı elektronik cihazlarda birtakım arızalar da
meydana gelebilir.
Tüketicilerin dağıtım
şirketlerinden aldıkları elektrik hizmetinin kalitesinin kapsamı Enerji
Piyasası Denetleme Kurulu’nun çıkarmış olduğu Elektrik Dağıtımı ve Perakende
Satışına İlişkin Hizmet Kalitesi Yönetmeliği ile belirlenmiştir. Bu yönetmeliğe
göre elektrik dağıtım şirketleri öncelikle sağladıkları elektrik hizmeti ile
ilgili voltaj, harmonik bozukluk ve kesinti gibi tüm teknik bilgileri ve
ayrıntılı verileri kaydetmek zorundadır. EPDK tarafından denetlenen bu verilere
dayalı olarak elektrik dağıtım şirketleri bazı durumlarda abonelerine belirli
miktarlarda tazminat ödemek durumunda kalabilir.
Günlük Kesintiler
Elektrik kesintileri, kesinti
öncesinde dağıtım şirketi tarafında abonelere bildirim yapılması ve yapılmaması
durumuna göre bildirimli ve bildirimsiz kesintiler olmak üzere ikiye ayrılır.
Dağıtım şirketlerinin sundukları elektrik hizmetinde çeşitli sebeplerle meydana
gelebilecek kesintiler yönetmelikteki ilgili maddelerle sınırlandırılmıştır.
Yönetmelik gereğince bildirimli ya da bildirimsiz ayrımı olmadan dağıtım
şirketinin yapabileceği günlük kesinti süresi en fazla 12 saattir. Eğer bu
süreyi aşan elektrik kesintileri yaşanırsa dağıtım şirketi söz konusu kesintiden
etkilenen abonelerine tazminat ödemek durumundadır. Bu tazminatın tutarı ise
mesken aboneleri için 50 TL ve mesken haricindeki abonelikler içinse 100
TL’dir. Tazminat almaya hak kazanan abonelerin ödemesi ise tazminata konu olan
kesintinin yaşandığı tarihi takip eden ayda ve nakit olarak yapılır.
Yıllık Kesintiler
Elektrik kesintilerinde günlük
sınırlamanın yanında yıllık sınırlamalar da mevcuttur. Güvenlik nedeniyle
yapılan kesintiler ve mücbir sebeplerden (ölüm, iflas, mahpusluk, vb.) dolayı
meydana gelen kesintiler haricinde yıllık sınırlama aşılarsa dağıtım şirketi bu
durumda da abonelerine tazminat öder.
Yıllık kesintiler, kesinti süresi
ve kesinti sayısı olmak üzere iki şekilde incelenir. Yapılabilecek asgari
kesinti sayısı ya da süresi (kesinti eşik değerleri), kesintinin bildirimli ya
da bildirimsiz olması, abonelik tipinin alçak gerilim ya da orta gerilim olması
ve aboneliğin bulunduğu yerin imar alanı içinde ya da dışında olması durumuna
göre değişiklik gösterir.
İmar alanı içindeki bildirimsiz
kesinti eşik değeri, alçak gerilim kullanıcıları için 48 saat ya da 56 kez,
orta gerilim kullanıcıları içinse 24 saat ya da 56 kezdir. İmar alanı dışındaki
bildirimsiz kesinti eşik değeri, alçak gerilim kullanıcıları için 72 saat ya da
72 kez, orta gerilim kullanıcıları içinse 36 saat ya da 72 kezdir. İmar alanı
içindeki bildirimli kesinti eşik değeri, alçak gerilim kullanıcıları için 24
saat ya da 6 kez, orta gerilim kullanıcıları içinse 16 saat ya da 4 kezdir.
İmar alanı dışındaki bildirimli kesinti eşik değeri, alçak gerilim
kullanıcıları için 32 saat ya da 8 kez, orta gerilim kullanıcıları içinse 24
saat ya da 6 kezdir.
Elektrik kesintilerinin bir yıl
içerisinde bu eşik değerleri geçmesi durumunda elektrik dağıtım şirketi
kesintilerden etkilenen abonelerine kesintilerin yaşandığı yılı takip eden yıl
tazminat öder. Tazminat ödemesi abonelerin elektrik tüketim bedellerinden
tazminat tutarı düşülecek şekilde yapılır ve bu ödemeye Nisan ayın itibaren
başlanarak takip eden dönemlerde ödemelere devam edilir. Eğer tazminata hak
kazanmış abonelik iptal edilirse bu süre beklenmez ve tazminat ödemesi hemen
yapılır.
Yıllık Kesinti Eşik Değerlerinin
Aşılması Durumunda Tazminat Hesabı
Dağıtım şirketleri her ay yaşanan
kesintileri takip eden ayda internet sitelerinde il ve ilçe detayıyla
yayınlamakla yükümlüdür. Ayrıca aboneler bu bilgileri dağıtım şirketine
başvurarak yazılı olarak da alabilirler. Dağıtım şirketleri ayrıca her yıl 31
Mart tarihine kadar bir önceki yılda yaşanmış olan tüm kesintiler ile ilgili
bilgileri EPDK’ya göndermek zorundadır. Tüm bu değerler dikkate alınarak eşik
değerlerin aşılması durumunda ilgili abonelere yapılacak olan tazminatın tutarı
belli olur. Abonelerin tazminat almak içinse herhangi bir başvuru yapmalarına
gerek yoktur.
Ödenecek tazminat bedelinin
hesaplanması ise toplam kesinti süresi ve toplam kesinti sayısına göre iki
farklı şekilde yapılır. Toplam kesinti süresine göre tazminat belirlenmesinde
toplam kesinti süresi ile eşik değer arasındaki fark alınır ve bu sayı tazminat
birim bedeli (dağıtım sistem kullanım bedelinin 5 katı) ile çarpılır. Çıkan
sayı abonenin kW cinsinden abonenin ortalama talep değeri ile çarpılır ve son
olarak çıkan rakama 20 ilave edilerek TL cinsinden tazminat tutarı hesaplanmış
olur.
Toplam kesinti sayısına göre ise
toplam kesinti sayısı ile eşik değer arasındaki fark alınır, bu sayı önce
toplam kesinti süresinin toplam kesinti sayısına oranı ile daha sonra da
sırasıyla tazminat birim bedeli ve ortalama talep değeri ile çarpılır ve toplam
tazminat tutarı bulunur. Bu hesaplamaların yanında bir elektrik dağıtım
şirketinin yapacağı toplam tazminat ödemesi şirket için belirlenmiş olan gelir
tavanını (şirkete devlet tarafından taahhüt edilen gelir garantisi) geçemez.
Ödenecek tazminat miktarının gelir tavanını geçmesi durumunda oranlar
değiştirilerek ödenecek toplam tazminat gelir tavanına eşit olacak şekilde
düzenleme yapılır.
Elektrikli Aletlerde Meydana
Gelen Hasarların Tazmini
Eğer abonelerin elektrikli
aletleri, elektrik kesintileri ya da elektrik değerlerinde yaşanan
düzensizliklerden dolayı arızalanırsa tüketici zararının tazmini için 10 iş
günü içerisinde elektrik dağıtım şirketine başvurabilir. Bu başvuru neticesinde
durumun dağıtım şirketinin sorumluluğunda olduğu tespit edilirse abonenin
zararı ödenir. Ancak karşılanacak zarar yalnızca elektrikli aletlerle sınırlı
olup bu aletlerden kaynaklanan yangın vb. durumlardaki zararın dağıtım şirketi
tarafından karşılanmasına ilgili yönetmelikte değinilmemiştir. Bu gibi
durumlarda tüketici mahkeme aracılığıyla zararının dağıtım şirketin tarafından
karşılanmasını talep edebilir.