Elektrik Kesintisi Durumunda Ne Yapılır?

Birçok alanda önemli ölçüde bağımlı olduğumuz elektrik enerjisinin kullanımında yaşanan kesintiler genellikle can sıkıcıdır. Yaşanan bu kesintilerin sık olması ise hem günlük hayatı hem de iş hayatını oldukça olumsuz şekilde etkiler. Hatta yaşanan elektrik kesintilerinin ardından enerjinin tekrar verilmesinde yüksek gerilim gibi sebeplerle prize bağlı elektronik cihazlarda birtakım arızalar da meydana gelebilir.

Tüketicilerin dağıtım şirketlerinden aldıkları elektrik hizmetinin kalitesinin kapsamı Enerji Piyasası Denetleme Kurulu’nun çıkarmış olduğu Elektrik Dağıtımı ve Perakende Satışına İlişkin Hizmet Kalitesi Yönetmeliği ile belirlenmiştir. Bu yönetmeliğe göre elektrik dağıtım şirketleri öncelikle sağladıkları elektrik hizmeti ile ilgili voltaj, harmonik bozukluk ve kesinti gibi tüm teknik bilgileri ve ayrıntılı verileri kaydetmek zorundadır. EPDK tarafından denetlenen bu verilere dayalı olarak elektrik dağıtım şirketleri bazı durumlarda abonelerine belirli miktarlarda tazminat ödemek durumunda kalabilir.

Günlük Kesintiler

Elektrik kesintileri, kesinti öncesinde dağıtım şirketi tarafında abonelere bildirim yapılması ve yapılmaması durumuna göre bildirimli ve bildirimsiz kesintiler olmak üzere ikiye ayrılır. Dağıtım şirketlerinin sundukları elektrik hizmetinde çeşitli sebeplerle meydana gelebilecek kesintiler yönetmelikteki ilgili maddelerle sınırlandırılmıştır. Yönetmelik gereğince bildirimli ya da bildirimsiz ayrımı olmadan dağıtım şirketinin yapabileceği günlük kesinti süresi en fazla 12 saattir. Eğer bu süreyi aşan elektrik kesintileri yaşanırsa dağıtım şirketi söz konusu kesintiden etkilenen abonelerine tazminat ödemek durumundadır. Bu tazminatın tutarı ise mesken aboneleri için 50 TL ve mesken haricindeki abonelikler içinse 100 TL’dir. Tazminat almaya hak kazanan abonelerin ödemesi ise tazminata konu olan kesintinin yaşandığı tarihi takip eden ayda ve nakit olarak yapılır.

Yıllık Kesintiler

Elektrik kesintilerinde günlük sınırlamanın yanında yıllık sınırlamalar da mevcuttur. Güvenlik nedeniyle yapılan kesintiler ve mücbir sebeplerden (ölüm, iflas, mahpusluk, vb.) dolayı meydana gelen kesintiler haricinde yıllık sınırlama aşılarsa dağıtım şirketi bu durumda da abonelerine tazminat öder.

Yıllık kesintiler, kesinti süresi ve kesinti sayısı olmak üzere iki şekilde incelenir. Yapılabilecek asgari kesinti sayısı ya da süresi (kesinti eşik değerleri), kesintinin bildirimli ya da bildirimsiz olması, abonelik tipinin alçak gerilim ya da orta gerilim olması ve aboneliğin bulunduğu yerin imar alanı içinde ya da dışında olması durumuna göre değişiklik gösterir.

İmar alanı içindeki bildirimsiz kesinti eşik değeri, alçak gerilim kullanıcıları için 48 saat ya da 56 kez, orta gerilim kullanıcıları içinse 24 saat ya da 56 kezdir. İmar alanı dışındaki bildirimsiz kesinti eşik değeri, alçak gerilim kullanıcıları için 72 saat ya da 72 kez, orta gerilim kullanıcıları içinse 36 saat ya da 72 kezdir. İmar alanı içindeki bildirimli kesinti eşik değeri, alçak gerilim kullanıcıları için 24 saat ya da 6 kez, orta gerilim kullanıcıları içinse 16 saat ya da 4 kezdir. İmar alanı dışındaki bildirimli kesinti eşik değeri, alçak gerilim kullanıcıları için 32 saat ya da 8 kez, orta gerilim kullanıcıları içinse 24 saat ya da 6 kezdir.

Elektrik kesintilerinin bir yıl içerisinde bu eşik değerleri geçmesi durumunda elektrik dağıtım şirketi kesintilerden etkilenen abonelerine kesintilerin yaşandığı yılı takip eden yıl tazminat öder. Tazminat ödemesi abonelerin elektrik tüketim bedellerinden tazminat tutarı düşülecek şekilde yapılır ve bu ödemeye Nisan ayın itibaren başlanarak takip eden dönemlerde ödemelere devam edilir. Eğer tazminata hak kazanmış abonelik iptal edilirse bu süre beklenmez ve tazminat ödemesi hemen yapılır.

Yıllık Kesinti Eşik Değerlerinin Aşılması Durumunda Tazminat Hesabı

Dağıtım şirketleri her ay yaşanan kesintileri takip eden ayda internet sitelerinde il ve ilçe detayıyla yayınlamakla yükümlüdür. Ayrıca aboneler bu bilgileri dağıtım şirketine başvurarak yazılı olarak da alabilirler. Dağıtım şirketleri ayrıca her yıl 31 Mart tarihine kadar bir önceki yılda yaşanmış olan tüm kesintiler ile ilgili bilgileri EPDK’ya göndermek zorundadır. Tüm bu değerler dikkate alınarak eşik değerlerin aşılması durumunda ilgili abonelere yapılacak olan tazminatın tutarı belli olur. Abonelerin tazminat almak içinse herhangi bir başvuru yapmalarına gerek yoktur.

Ödenecek tazminat bedelinin hesaplanması ise toplam kesinti süresi ve toplam kesinti sayısına göre iki farklı şekilde yapılır. Toplam kesinti süresine göre tazminat belirlenmesinde toplam kesinti süresi ile eşik değer arasındaki fark alınır ve bu sayı tazminat birim bedeli (dağıtım sistem kullanım bedelinin 5 katı) ile çarpılır. Çıkan sayı abonenin kW cinsinden abonenin ortalama talep değeri ile çarpılır ve son olarak çıkan rakama 20 ilave edilerek TL cinsinden tazminat tutarı hesaplanmış olur.

Toplam kesinti sayısına göre ise toplam kesinti sayısı ile eşik değer arasındaki fark alınır, bu sayı önce toplam kesinti süresinin toplam kesinti sayısına oranı ile daha sonra da sırasıyla tazminat birim bedeli ve ortalama talep değeri ile çarpılır ve toplam tazminat tutarı bulunur. Bu hesaplamaların yanında bir elektrik dağıtım şirketinin yapacağı toplam tazminat ödemesi şirket için belirlenmiş olan gelir tavanını (şirkete devlet tarafından taahhüt edilen gelir garantisi) geçemez. Ödenecek tazminat miktarının gelir tavanını geçmesi durumunda oranlar değiştirilerek ödenecek toplam tazminat gelir tavanına eşit olacak şekilde düzenleme yapılır.

Elektrikli Aletlerde Meydana Gelen Hasarların Tazmini

Eğer abonelerin elektrikli aletleri, elektrik kesintileri ya da elektrik değerlerinde yaşanan düzensizliklerden dolayı arızalanırsa tüketici zararının tazmini için 10 iş günü içerisinde elektrik dağıtım şirketine başvurabilir. Bu başvuru neticesinde durumun dağıtım şirketinin sorumluluğunda olduğu tespit edilirse abonenin zararı ödenir. Ancak karşılanacak zarar yalnızca elektrikli aletlerle sınırlı olup bu aletlerden kaynaklanan yangın vb. durumlardaki zararın dağıtım şirketi tarafından karşılanmasına ilgili yönetmelikte değinilmemiştir. Bu gibi durumlarda tüketici mahkeme aracılığıyla zararının dağıtım şirketin tarafından karşılanmasını talep edebilir.